Wim Delvoye is een naam die verschillende belletjes doet rinkelen. De veelzijdige kunstenaar geniet niet alleen bekendheid in België, zijn creaties krijgen ook al decennia lang internationale belangstelling. Vanuit de Wim Delvoye Studio geeft de kunstenaar ongezouten zijn mening over onder meer de rol van kunst in de maatschappij.
Word je als kunstenaar geboren of kan je kunstenaar worden?
Wim Delvoye: Iedereen is een kunstenaar. Een student die een tube verf gaat kopen is een kunstenaar. De kansarme jongere die niet naar de kunstenschool is geweest maar die een liedje rapt, is ook een kunstenaar. Ik spreek zelf niet graag over dé kunstwereld omdat kunst niet tot een wereld behoort. Kunst is niet gereserveerd voor een bepaalde groep en er is geen federatie die bepaalt wie of wat het label ‘kunst’ krijgt.
Vergelijk het gerust met muziek. Spreken we over dé muziekwereld, dan denken we aan sterren zoals Beyoncé. De man die accordeon speelt aan de ingang van de supermarkt heeft echter evenveel rechten om muzikant genoemd te worden. Hij had gewoon de pech dat hij uit een andere sociale context komt en dus minder kansen heeft gekregen.
Houd jij een bepaald doelpubliek of een bepaalde persoon voor ogen wanneer je aan een nieuw werk begint?
Ja, absoluut. Tijdens het hele creatieproces ben ik proactief bezig met de uiteindelijke ‘consument’ en diens mening. Ik probeer daarbij zo inclusief mogelijk te zijn. Vroeger maakte ik kunst voor een gesloten peer group (galerijhouders, museumdirecteurs, enz.). Nu maak ik kunst voor een anonieme massa mensen die in de positie zijn om hun mening te ventileren. Het gebeurt dus regelmatig dat ik spontaan advies vraag aan een toevallige voorbijganger. Zo vroeg ik laatst nog aan de pakjesbezorger van Fedex wat hij vond van een werk dat ik aan het maken was. Bijgevolg zijn mijn creaties in voortdurende evolutie. En daar houd ik van. Ik houd van werken die tussen de kunst en het leven balanceren. Cloaca is daar een uitstekend voorbeeld van: een reeks van 10 ‘kakmachines’ die gemaakt zijn tussen 2000 (Cloaca Original) en 2010 (Cloaca Professional). Ook mijn getatoeëerde varkens zijn creaties die zelf leven, die over het leven gaan en die uit het leven zijn gegrepen.
Heeft kunst naast een amusementswaarde ook een maatschappelijke rol?
Kunst heeft in ieder geval een niet te onderschatten voorspellende waarde. Het is opvallend dat wat er in kunstmagazines verschijnt een aantal jaren later vaak als mainstream informatie wordt opgepikt. Wie daarin gelooft, kan zelfs economische successen behalen. Zo worden bepaalde materialen, processen en technieken al jaren gebruikt door kunstenaars alvorens ze plots sterk stijgen op de beurs, gewoon omdat het grote publiek ze dan heeft leert kennen. Een concreet voorbeeld: het bedrijf Organovo haalde alle voorpagina’s omdat het een techniek aan het ontwikkelen was om organen te printen. Maar weet je wat? Diezelfde 3D-printtechniek was al jaren ingeburgerd bij kunstenaars.
Welke tips heb jij voor jonge kunstenaars?
Volgens mij is er geen algemeen advies mogelijk. Iedere persoon en iedere kunstenaar (in spe) heeft een specifieke persoonlijkheid en leeft in een specifieke maatschappelijke context. Als ik dan toch een tip mag geven: wees niet te nostalgisch. De wereld zit niet te wachten op wat reeds bekend en gezien is. Het mainstream publiek wil een frisse, vernieuwende wind voelen en wil zien hoe de elite tegen de schenen wordt geschopt. Zet je eigen idealen, gevoelens en herinneringen even opzij en durf verrassen, op welke manier dan ook.
De huidige en toekomstige technologische mogelijkheden zijn in dat opzicht fantastisch omdat technologie het verrassingseffect alleen maar kan versterken en versnellen. Ook ik moet mij trouwens voortdurend heruitvinden. Ik betrap mezelf erop dat ik af en toe een werkje koop uit nostalgie. Mijn medewerkers zeggen dan: “Wim, wat heb je nu weer gekocht?”
Vanaf 29 oktober 2022 loopt in het Noordbrabants Museum in ’s Hertogenbosch jouw solotentoonstelling. Waar mag de bezoeker zich aan verwachten?
Deze tentoonstelling is mijn allereerste solo-expositie in Nederland, een land dat kunst op een iets zakelijkere manier beleeft dan België. Ik wil vooral een mooie show brengen waarbij diverse en ogenschijnlijk verschillende werken met elkaar in dialoog gaan. Tijdens de voorbereidingen heb ik mij alvast niet verveeld. Kunst overstijgt een individueel werk en draait voor mij ook om de wisselwerking, de volgorde en de mogelijkheden van een groep werken.
10 dollarmunt van Fiji: ontworpen door Wim Delvoye en geslagen door Koninklijke Nederlandse Munt
In 2021 mocht Wim Delvoye een bijzondere realisatie op zijn palmares bijschrijven. Wim Delvoye’s Fijimunt beeldt zijn Cloaca n° 5 uit en is een eerbetoon aan de ontwikkelingen op het vlak van kunstmatige intelligentie, biotechnologie, nanotechnologie en de toenemende digitalisering. Deze gouden munt werd geslagen door Koninklijke Nederlandse Munt en werd uitgebracht in een oplage van slechts 250 exemplaren.
Wim Delvoye
is een Vlaamse kunstenaar die zijn opleiding genoot in Gent. De kunstenaar heeft een grote interesse in ambachten, productieprocessen, technologie en confronteert op een vaak ironische manier de ‘hoge’ met de ‘lage’ cultuur. Wim Delvoye houdt ervan om logische verbanden averechts te benaderen, om op een grappige manier te provoceren en om van banale concepten voer van discussie te maken. Geen enkele betekenis, definitie of vaste waarde is veilig voor hem. De kunstenaar geniet nationale en internationale bekendheid.
